He kaiputaiao Huitene a Swedenborg (b. 1688) i timata ki te tuhi i nga tuhinga korero wairua i te tau 1749, i muri i te oho wairua. Kaore ia i whakaaro ki te whakatu i tetahi kaupapa wairua, kei te mau tonu nga karakia tae noa mai ki tenei ra.

I whakaarohia e ia te ahua teitei o te hononga i waenganui i te tane me te wahine he uniana kotahi, e whakaata pai ana i nga takirua androgynous (kua hono tahi hei kotahi) ko te ahua pono o te tangata i tua atu o te rererangi. I titiro ia ki nga ahuatanga o te tane me te wahine o te tangata hei taapiri. E ere te tahi atu taata i roto i te hoê dyd no te ra‘i i te hoa faaipoipo no te fenua. Heoi ano, ko te whakakotahitanga o te wahine kotahi e whakanui ana i te maaramatanga wairua na te mea ka whakatata atu nga hoa ki to ratau oranga wairua.

Te Aroha Whakapiri e pa ana hoki ki te aroha i waenga i nga tane i roto i ona ahuatanga katoa, tae atu ki nga whanaungatanga i waho o te marena.

te wātea

PDF Katoa

wāhanga

[3] Ua parau faahou te feia i tae mai, “Ua faaroo tatou, i teie nei ao i haere mai ai tatou, e aita [te mau vahine] i te ra‘i e faaipoipohia, no te mea e melahi ratou. Te vai ra anei te here o te taatiraa?”

Ua pahono te mau varua melahi e: “Aita to outou here i te taatiraa i te pae tino, o te here râ melahi no te taatiraa viivii ore, ma te tiamâ i te mau faaanaanataeraa tia ore atoa.”...

I te rongonga i enei korero ka kii ano nga tangata hou e rua: “Kahore he aroha o te wahine i te rangi. He aha te aroha parakore o te ira tangata engari ko te aroha kua whakakorea te mauri o tona oranga? He teka ianei he hari maroke te noho tahi o nga taitamahine me nga kotiro? Ehara matou i te kohatu me te rakau, engari ko nga whakaaro me nga aroha o te ao.

[5] I te rongonga o nga wairua anahera tokorua, ka riri, ka whakahoki, ka mea, “Kaore koe e mohio he aha te aroha mo te wahine, no te mea kahore ano korua kia ma. Ko taua aroha te tino pai o te hinengaro, no reira o te ngakau, engari ehara i te wa ano o te kikokiko i raro i te ngakau. Te viivii ore o te melahi, tei matauhia i te mau tane e piti, e arai i te haereraa o taua here ra i ô atu i te opani o te aau; engari i roto i tera, i runga ake i tera, ka harikoa te morare o te rangatahi ki te ataahua o te kotiro, me nga ahuareka o te aroha pokekore o te ira tangata o roto rawa, me te whai rawa o te ahuareka e kore e taea te korero e nga kupu.

Engari he aroha tenei a nga anahera ki te wahine na te mea he aroha noa to raua, a kaore e taea e tenei te noho tahi me te aroha poke o te wahine. Ko te aroha pono he aroha parakore, a kahore he mea e rite ana ki te aroha pokekore. Ko te kotahi anake o te ira tangata, ka tangohia katoatia; no te mea e aroha te reira i te varua e no reira mai te tino, e ere i te here i te tino e no reira mai te varua. Arā, ehara i te aroha e whakapouri ana i te wairua.”

[6] Ka hari nga rangatahi novititia ki te rongo i tenei korero, ka kii, “Kei te mau tonu te aroha o te wahine i te rangi. He aha atu te aroha whakahoa?”

Teie râ, ua pahono te mau varua melahi e: “A feruri hohonu atu â, a feruri maite, e ite oe e te vai ra to oe here i te pae taatiraa i rapaeau i te here taatiraa e e mea taa ê roa te here taa ê; he rereke te ahua o to mua ki te witi i te papapa, ki te tangata ranei i te kararehe. A ani i te mau vahine i nia i te ra‘i eaha te here i rapaeau i te taatiraa, e te haapapu atu nei au e e pahono mai ratou: ‘Eaha tera? He aha to korero? Me pehea e puta mai ai te patai penei i to waha e whakapouri ana i nga taringa? Me pehea e whanau ai te aroha kihai i hanga i roto i te tangata?'

Ka patai ki a ratou he aha te aroha tino hono, a ka mohio ahau ka whakautua e ratou, 'Ehara i te aroha o te wahine, engari ko te aroha o tetahi o te wahine,' ka puta anake ina kite te taitama i te kotiro, a Ko te kotiro ko te taitama i whakaritea e te Ariki, a ka rongo raua i te hononga ki a raua i roto i o raua ngakau, ka mohio, nana ia, nana hoki ia. Ka tutaki hoki te aroha ki te aroha, ka mohiotia, ka hono tonu nga wairua, muri iho ko nga hinengaro, ka uru ki roto ki nga u, a muri iho i te marena, ka matara; a ka waiho hei tino aroha, e tupu tahi ana i tenei ra, i tenei ra, kia kore ra ano raua e tokorua engari he kotahi.

[7] “E mohio ana ano ahau ka tino mohio ratou kaore ratou e mohio ki tetahi atu aroha o te wahine. E ki ana hoki ratou, 'Me pehea e tupu ai te aroha o te wahine ki te kore e aro nui mai, e tauutuutu, e hau ana i muri i te whakakotahitanga mutungakore, ara kia kotahi ai te tokorua?'

Te na ô faahou ra te mau varua melahi i te reira: “I nia i te ra‘i, aita ratou i ite i te faaturi, e te vai mau ra, e ore roa e tia. He makariri nga anahera puta noa i te tinana katoa ki te aroha pokekore, ki te aroha i waho o te marena; e, i te tahi a‘e pae, e mahanahana ratou i roto i te tino taatoa na roto i te here viivii ore aore ra te here taatiraa. No te mau tane i nia i te ra‘i ra, ua ore roa to ratou aau atoa i te hi‘ohia e te vahine faaturi, e te peapea i te iteraa i te vahine.”

[8] I to ratou rongonga i enei mea ka ui nga tangata hou e toru, "He rite ranei te aroha i waenganui i nga hoa marena i te rangi me to te whenua?"

E ua pahono na varua melahi e piti: “Mea aifaito.” E i to ratou iteraa e te hinaaro ra ratou e ite mai te peu e te vai ra anei te hoê â huru oaoaraa rahi i reira, ua na ô ratou e: “E au ratou i te hoê â huru, tera râ, mea maitai roa ’tu â, no te mea e mea faahiahia a‘e te ite e te mana‘o o te mau melahi i te mana‘o e te mana‘o o te taata.

A He aha te oranga o tera aroha ki te kore mai i te uaua kaha? Ki te taka tenei, e kore ranei taua aroha e iti haere, ka matoke? E ere anei taua puai ra te faito, te faito, e te niu o taua here ra? E ere anei i te haamataraa, te niu e te apitiraa i te reira? He ture mo te ao katoa e mau tonu ana nga mea tuatahi, e mau tonu ana, e mau tonu ana mai i te whakamutunga. He pera ano mo tenei aroha. Mena karekau he tino pai, karekau he ahuareka o te aroha o te hoa wahine.

[9] Na ka ui nga tangata hou, “He uri ranei i whanau ki reira no nga ahuareka rawa o tenei aroha, a ki te kahore he uri, hei aha?

Na ka whakahoki nga wairua anahera, ka mea, Kahore he uri maori, engari he uri wairua.

Na ka ui ratou, He aha ta nga whanau wairua?

Pahono atura ratou e, « Na roto i te mau oaoaraa rahi, ua tahoêhia te mau hoa faaipoipo i roto i te faaipoiporaa o te maitai e te parau mau, e te faaipoiporaa o te maitai e te parau mau o te faaipoiporaa ïa o te here e te paari; ko te aroha me te whakaaro nui nga uri i whanau mai i taua marenatanga. E mai te tane i nia i te ra‘i ra te paari, e te vahine tei herehia, e no te mea e mea varua raua, no reira aita ’tu e huaai pae varua e nehenehe e fanauhia e e fanauhia i reira.

No reira e kore nga anahera e pouri i muri i nga ahuareka, pera me etahi i runga i te whenua, engari kia koa. Na tenei ka puta mai i te rere tonu mai o nga mana hou i muri mai i nga mana o mua, e whakahou ana, i te wa ano e whakaatu ana.; no te mea te feia atoa e haere mai i nia i te ra‘i ra, e ho‘i ïa ratou i roto i te pu‘e tau o to ratou apîraa, e i roto i te puai o taua tau ra, e e vai noa ratou e a muri noa ’tu ».

…51. (7) Ia fana‘o te mau hoa faaipoipo i te hoê â huru taatiraa te tahi i te tahi mai to te ao nei, e mea au roa a‘e e te haamaitaihia, e ere râ i te mea rahi; no te mea, na te mea ranei, hei whakakapi mo tera, ka whai hua ratou i te taha wairua o te aroha me te whakaaro nui. Ko te take i pai ai nga hoa marena ki te noho rite ki te ao, he tane te tane, he wahine te wahine i muri i te mate, a, i roto i enei mea e rua, ko te hiahia ki te hono he mea mau na te hanganga; ko tenei hiahia o te tangata [homo] no tona wairua, no reira ano te tinana; no reira i muri i te mate ka riro te tangata hei wairua ka mau tonu te ahua o tetahi ki tetahi, a e kore e taea ki te kore e rite te noho tahi.

No te mea ko te tangata [homo] te tangata rite tonu ki o mua. Kaore he mea e hiahia ana i roto i te tane, kaore he mea i roto i te wahine. He rite ratou ki a ratou ano mo te ahua, he rite tonu ki te aroha me nga whakaaro. He aha atu ano ka whai ake engari he rite ta raua moepuku? A, no te mea he ma, he parakore, he tapu te aroha o te hoa wahine, kua ki katoa hoki te moepuku. Engari tirohia atu mo tenei kaupapa te whanaungatanga i n. 44. E mea rekareka e kua akameitakiia te akaipoipo, no te mea ka riro te aroa no te vaerua, ka maata atu te reira i roto e te ma, no reira ka kitea atu, e ka tupu te au mea reka katoa mei tei manakoia ra, e ka maata atu e tae uatu te akameitakianga i roto i te reira. harikoa.

52. Ko te take e kore ai e whai hua nga marena i te rangi, engari ko te huanga i te taha o te wairua, ko te aroha me te whakaaro nui, ko te toru o nga tohu, he mea maori, e mate ana i te hunga i te Wairua. ao, a ko tenei tohu ko te mau o nga mea wairua, ko nga mea wairua ki te kore e mau e kore e rite ki te ahua o te hunga kua whanau i roto i te ao maori, me te whakaaro ki nga mea wairua e pa ana ki te aroha me te whakaaro nui; no reira ko nga whanau enei o te marenatanga.

E kiia ana ka whanau enei, no te mea ka tino rite te aroha o te hoa wahine i te anahera, na te mea i hono ai ia me tana hoa wahine, na reira ka tino tangata [homo]. No te mea, pera me te korero i runga ake nei, ehara i te tokorua nga hoa marena i te rangi
engari kotahi te anahera. Na roto i te whakakotahitanga ka whakakiia ratou ki te tangata—ko te hiahia kia whai whakaaro nui me te aroha ki nga mea e pa ana ki te whakaaro nui.

…144. (5) Ko nga ahuareka katoa o te aroha he tino pai, tae noa ki nga mea tino pai, he ma. E whai ake ana tenei i nga mea kua whakaatuhia i runga ake nei, ko te aroha e noho tahi ana ko te viivii-kore ano, a ko nga ahuareka te oranga o taua mea. Ko nga ahuareka o taua aroha ka eke ki runga ki te rangi, ka uru ki roto, ka haere i runga i te huarahi i roto i nga hari o nga aroha o te rangi kei roto nei nga anahera o te rangi; me te hono ano hoki ki nga ahuareka o to raua aroha kua korerotia i runga ake nei. Hau atu â, ua faaroo vau i te mau melahi e te ite ra ratou i te mau mea au i roto ia ratou iho e te faateiteihia e te faaîhia ia haere mai ratou i nia i te fenua nei i te mau hoa faaipoipo viivii ore.

Na, i te whakaaro o etahi hunga puremu e tu ana i reira, ka patai, he mea tino pai ranei ta ratou, ka tuohu ratou ki te whakaae, ka mea puku, “He aha? E ere anei teie mau mea au i to ratou îraa?” No whea mai enei ahuareka, he aha te ahua o aua mea, ka kitea i runga ake i te n. 69, me nga hononga, ina koa i era e whai ake nei.

…145. (6) Ko te hunga kua riro mai i te wairua o te Ariki, ka nui haere te purenga o te aroha, ka ma. (a) No te mea ko te aroha tuatahi, ko te tikanga ko te aroha i mua i te marenatanga me muri noa iho o te marenatanga, ka uru ki te aroha o te wahine, no reira ko te tino pukumahi o te tinana, kaore ano kia whakahiatotia e te aroha o te wairua. .

Swedenborg, Emanuera. Te Aroha Whakapiri. American Swedenborg Print. me te Pub. Society, 1885.